మొక్కవోని శేముషీతో ఈ క్షణం దాకా కూడా విప్లవభావాలను, సంస్కరణాభిలాషను ఎవరి మెరమెచ్చుల కోసమో వదులుకోలేని విశిష్టవ్యక్తిత్వం నీది 'తల్లీ కోటేశ్వరమ్మా'!

ఒకనాటి తన నిర్జన వారధిని జనంతో నింపుకున్న ఘనత ఆమెది. ఆమెది మాత్రమే. అందులో ఇంకెవరికీ ఇసుమంత వాటా లేదు.

అమ్మమ్మను తలచుకున్నప్పుడు, తన గురించి ఆలోచించినప్పుడు, ఈ మనిషి ఇట్లా ఇంత దృఢంగా, ఇంత ప్రేమమయంగా ఎట్లా ఉండగలుగుతుంది, ఇంత దయార్ద్ర హృదయంతో, ఇంత స్నేహ బంధంతో ఎట్లా కొనసాగుతున్నది అని ఆశ్చర్యం కలుగుతుంది.

ఈనాటికీ మంచి చదువరి కోటేశ్వరమ్మ. సాహిత్యం పట్ల, ఉద్యమాల పట్ల ఎంతో ఆసక్తి ఉండడమే కాక, సమాజం మార్పు కోసం పోరాడే వారందరూ తనవారే అనుకునే దృక్పధం ఆమెది.

ఒక ప్రజాలక్ష్యం కోసం ముఖ్యంగా స్త్రీలకు వాళ్ల స్వశక్తి గురించీ, తాము చేసిన కృషి గురించీ, వాళ్లపైన వాళ్లకే ఒక గొప్ప నమ్మకాన్ని కలిగిస్తుంది కోటేశ్వరమ్మ గారి జీవిత చరిత్ర

ఎందుకు వీళ్ళకు నిరుత్సాహం? ఈ నిరుత్సాహంతోటి దేవుడివైపు మొగ్గారా లేక వీళ్ళకీ సిద్ధాంతం వొంటబట్టలేదా అని నేను ఫీలవుతున్నాను ఈ ఫ్యామిలీస్‌ని చూస్తూ.

కోటేశ్వరమ్మ గారిలాంటి తరం ఈ స్థితిని ఎట్లా అర్థం చేసుకుంటుంది? ఎట్లా దీన్ని ఎదుర్కొంటుంది? అనే ప్రశ్న ఇవాళ మనకి చాలా అవసరం.

ఇంటికి వచ్చేసాక మా కాలనీలో ధృడంగా ఉన్న రావి చెట్టుని చూస్తే మళ్ళీ కోటేశ్వరమ్మ గారే గుర్తుకు వచ్చారు.

మనసులో సుళ్లు తిరుగుతున్న తీవ్ర అలజడి తగ్గటానికి, స్థిమితంగా ఒక మార్గం ఏర్పరుచుకోటానికి, నిబ్బరంగా వుండటానికి నాకు తెలియకుండానే ఆవిడ అనుభవం ఒక ఊతమైందేమో!

మా ఇద్దరికీ ఇప్పటికీ తేలని ఒక విషయం ఉంది.  అమ్మమ్మ మా ఇద్దరిలో ఎవర్ని ఎక్కువ ప్రేమిస్తుంది అనేది. 

తను అనుకున్న ప్రకారం, తన షరతుల మీద జీవితమంతా గడపడం ఏమంత తేలికైన పని కాదు.  అయినా ఆ విధంగానే నూరేళ్ళు నిండుగా బ్రతికింది.

ఆమె ఇప్పటిదాకా మానసికంగా అలర్ట్‌గా ఉండడానికి ఆ కాలమే ఆమెను తీర్చి దిద్దింది

కోటేశ్వరమ్మ గారికి అభినందనలు ఇక్కడ తెలియజేయండి

"నిర్జన వారధి"ని పరిచయం చేసినపుడు చాలాసార్లు నా గొంతు మూగబోయింది.