ఆంధ్రదేశానికి వలసొచ్చిన గేదె కథ !

భారత దేశానికి స్వాతంత్య్రం వచ్చి ఇంత కాలం అయినా ఇంకా జనం అతిసారతోనూ,అసలు సారా తోనూ , మరణినిస్తున్నారని మనం బాధపడుతూ ఉంటాము కానీ మనకు  తెలియని బ్రహ్మ రహస్యం ఒకటి వుంది . అది భారత దేశం లో అభివృద్ధి  అనే ఒక బహు విచిత్రమైన  బ్రహ్మ పదార్ధం  ఆ రహస్యం . అధికారం లో వున్న  వాళ్లకు అభివృద్ధి  కాంతులీనుతూ రాజు గారి దేవతా వస్త్రాల లాగా అద్భుతంగా కనిపిస్తుంది . విపక్షం లో వున్న  వాళ్లకు పసిపిల్లాడి కళ్ళ  ముందు నగ్నత్వం లాగా బహిరంగ మవుతూ ఉంటుంది

మన ఉపనిషత్ వాక్యం ” తద్దూరే , తదంతికే , తదన్తరస్య స్వాదుస్యాన్ ” ఆత్మ  చలిస్తుంది , ఆత్మ  చలించదు , ఆత్మ  దగ్గరగా ఉంటుంది , ఆత్మ  దూరంగా ఉంటుంది  అని చెప్పినట్టుగానే మన అభివృద్ధి కూడా తద్దూరే , తదంతికే . అంటే అభివృద్ధి  అది కనిపిస్తుంది .కనిపించదు . చలిస్తుంది , చలించదు . దగ్గరగా ఉంటుంది , సుదూరంగా కనిపిస్తుంది .

ఇన్ని భాషలు , ఇన్ని మతాలు , ఇన్ని సామాజిక దొంతరలు వున్న  దేశం లో ఏ ఒక్క అభివృద్ధి నమూనా దేశమంతా సరిపోదు . కేరళ కొచ్చి లో వుండే అవసరాలు వేరు , కాశ్మీర్ బారాముల్లా లో వుండే అవసరాలు వేరు . ఆంధ్రప్రదేశ్ అనంతపురం అనుభవాలు వేరు తెలంగాణ మెదక్ అనుభవాలు వేరు . కానీ కేంబ్రిడ్జి విశ్వవిద్యాలయాలు , డూన్  స్కూళ్ల లో చదువుకుని  వారసత్వంగా అధికారం చేపట్టే మన భాగ్యవిధాతలకు ఈ సూక్ష్మం అర్ధం కాక , అర్థమైనా పట్టించుకునే తీరిక లేక కాలమనే  వెల్లువలో కొట్టుకునిపోతూ వుంటారు . తమకు వారసత్వంగా వచ్చిన అధికారాన్నిస్థిర పరచుకునే మహా యజ్ఞం లో హవిస్సుల కోసం వెతుకుతూ వుంటారు

ప్రపంచీకరణ తరువాత మనిషి ఒక మార్కెట్ వస్తువు అయిపోయాడని  ఈ దేశం లో మేధావులు బాధ పడతారు కానీ మనుషులను మనుషులుగా కాక మతాలుగా , కులాలు గా , కేవలం ఓటర్లు గా మాత్రమే గుర్తించే ఒక దారుణ విషాదం ఎప్పుడో ఈ దేశం లో మొదలయింది . రాజకీయ నాయకుల కనుసన్నలలో నడుచుకునే అధికార గణం  రాజకీయ నాయకుల అపరిపక్వ ఆలోచనలకు వంత పాడుతూ పరిస్థితి ని బ్యాడ్  నుండి వరస్ట్ కి తయారు అవడానికి తమవంతు దోహదం చేస్తూ వుంటారు .

సకృత్తుగా కనిపించే శంకరన్  లాంటి అధికారులు  స్వచ్ఛమైన హృదయంతో పనిచేయాలి అనుకున్నా రాజకీయ అధికార గణం , వారిని ఆశ్రయించే ఆశ్రిత జనం  వాళ్ళను పనిచేయకుండా అడ్డుపడతారు . 1970 వ దశకం లో చిత్తూరు జిల్లా కలెక్టర్ గా ఉన్న వళియప్పన్ , కడప జిల్లా కలెక్టెర్ గా ఉన్న  చంద్రమౌళి సంయుక్తంగా ఆలోచించి షెడ్యూల్డ్ కులాల అభివృధ్ధికోసం కొంత చొరవ తీసుకుని , వివిధ డిపార్ట్మెంట్లలో చల్లాచెదురు గా ఉన్న  ఎస్ సి నిధులను  సమీకరించి  ఎస్ సి కార్పొరేషన్ ఏర్పరిస్తే అది తదనంతర కాలం లో దేశం అంతా అనుసరించిన అభివృద్ధి నమూనా అయింది . కానీ ఆ అధికారులకు లభించిన బహుమతి ఏమిటంటే , ప్రభుత్వ అనుమతి లేకుండా కార్పొరేషన్స్ సృష్టించినందుకు మెమో . కానీ ఇప్పుడు ఈ ఇరవై ఒకటవ శాతబ్దాపు ద్వితీయ దశాబ్దం లో అలా చొరవ తీసుకునే అధికారులు లేరు . ఇవాళ నమస్కారం చేయమంటే సాష్టాంగ నమస్కారం చేసే అధికారులే ఎక్కువ . నా సహచరి ఆంద్ర ప్రదేశ్ ప్రభుత్వం లోను , నేనొక గ్రామీణ బ్యాంకు లోనూ పనిచేస్తాను కనుక ఈ  అభివృద్ధి దొంగాటాలు నాకు బాగా తెలుసు

తరళ మేఘ చాయ లో ఒక మంచి కథ  గురించి వంశీ చెప్తాడు అనుకుంటే ఈ అభివృద్ధి వెలుగు నీడల తత్వాన్వేషణ ఏమిటి అనుకుంటున్నారా ? తల్లావజ్జల పతంజలి శాస్త్రి కథల  సంపుటి నలుపెరుపు  లో “సింవ్వా సెలం  గోరి గేదె  ”  కథ  చదువుతున్నప్పుడు  మన అభివృద్ధి నమూనా లోని డొల్ల గురించి గొప్ప కవితాత్మకంగా ఆయన వివరించిన తీరు అవగాహన చేసుకుంటున్నప్పుడు నాకు కలిగిన ఆలోచనల సమూహం ఇది

తల్లావజ్జల పతంజలి శాస్త్రి అచ్చమైన రచయిత . మరో సుప్రసిద్ధ రచయత కే .యెన్ .వై  పతంజలి    ” పతంజలి శాస్త్రి గారిది కేవలం జీవితం మాత్రమే పట్టుకుని ప్రయాణించే సాహిత్యం . చేదైన  జీవితమూ , తేనెయిన  హృదయము ఆయన సాహిత్యం లో ప్రధాన లక్షణాలుగా ఉంటాయి . జీవితంలో చేదు మాత్రమే ప్రతిఫలించిన చోట ఏదీ తేనే గుండె అని అడిగితే అది రాసిన వాడి గుండెల్లో వుంది కాబట్టి ఇంత చేదు కథ  పుట్టిందని సమాధానం చెప్తాను నేను ”  అంటారు

పతంజలి శాస్త్రి గారి గుండెల్లో తన పాత్రల పట్ల , ఆ పాత్రలు రూపు దిద్దుకోవడానికి కారణభూతులైన వ్యక్తుల పట్ల అపారమైన , అమృతోపమానమైన  అనుకంప వున్నది కనుకే   చేదు జీవితాలు కూడా తేనే గుండెలై  మనలని కలవరపెడతాయి . పతంజలి శాస్త్రి గుండెల్లో తేనే వుంది కానీ అతడి శైలి లో మాత్రం కరకు జీవన వాస్తవం కాకలు తీరి కనిపిస్తుంది .

ఈ  సింవ్వా సెలం  గోరి గేదె మొదటి సారి ఎక్కడ ప్రచురితమైందో తెలియదు కానీ చినుకు పబ్లిషర్స్  రాజగోపాల్ గారు ప్రచురించిన నలుపెరుపు  అన్న కథా  సంపుటిలో వుంది

ముందుగా కథ  గురించి రెండు వాక్యాలు చెప్పుకుందాము . మొత్తము  చెప్పుకోవడానికి కూడా రెండు వాక్యాలకు మించని విషయమే ఇది . కానీ శాస్త్రి గారి రచనలో కాలాతీతంగా విస్తరించింది

తూర్పు గోదావరి జిల్లా లోవ పక్కనే వున్న  చిన్న పల్లెటూరు లో సింహాచలం అనే ఒక గొల్ల ఆడపడుచు ఉంటుంది . ఆమెది దారిద్ర్య రేఖకు దిగువన వున్న  కుటుంబం . భర్త , కొడుకు   అంతే . కొడుకు కి పెళ్లి అయిందో లేదో కూడా మనకు తెలియదు . రచయత ఎక్కడా చెప్పాడు . దారిద్ర్య నిర్మూలనా కార్యక్రమం లో భాగంగా ఒక సంవత్సరం క్రితం బి సి కార్పొరేషన్  ఆక్షన్ ప్లాన్ కింద సింహాచలానికి ఒక గేదె ను శాంక్షన్ చేస్తారు . ఒక సభ అట్టహాసంగా పెట్టి ఎమ్ .పి  డి  ఓ , ఎమ్మార్వో , ఎమ్మెల్యే  కలిసి సింహాచలానికి గేదెను అందిస్తారు . ఆ గేదె ఆస్ట్రేలియాలో పుట్టి , హర్యానాలో కొంత కాలం కాలక్షేపం చేసి ఆంధ్రదేశానికి తరలించబడింది .  ఆ గేదె వచ్చాక  సింహాచలం జీవితం లో చాలా మార్పులు వస్తాయి .

మొదట్లో నున్నగా బలంగా అందంగా ఉన్న  గేదెను చూడగానే  సింహాచలానికి నీళ్లోసుకున్న కూతుర్ని చూసినంత సంబరం కలిగి మొహం ఇంతైపోతుంది . భారీ శరీరం కనుక పూర్తిగా వంగి ఎమ్మార్వో గారికి దణ్ణం పెట్టలేక కృతజ్ఞతా భావం తో నమస్కరించిందామె . రోజుకాలు ఆరేడు లీటర్లు పాలిచ్చే గేదె కి పసుపు రాసి బొట్టు పెట్టి ” అమ్మా !లచ్చిందేవి ” అనుకుంటూ ఇంట్లో కట్టేసుకుంటుంది . అయితే గేదె విదేశీ పౌరసత్వం గురించి సింహాచలానికి తెలియదు

ఆరో నెల దాటకుండానే సింహాచలం ఇల్లూ , వొళ్ళూ గుల్లయిపోయాయి . కొడుకు కూలిపనులు మానేసాడు . ఓ మాదిరిగా కాలక్షేపం అయ్యే ఇల్లు ,గడవడం కష్టం అయిపొయింది . ఊరంతా సన్నకారు రైతులు, జరిగిన అన్యాయం బక్క రైతులందరికీ తెలిసిపోయింది

లచ్చిందేవి అనుకున్న గేదె నాలుగు కాళ్ళ నల్లటి కరువులా తయారయింది ” ఏం  పొయ్యే కాలమో గానోరే మనకి గవమెంటోడు దయిద్రం అంటగట్టేడు ” అని సింహాచలం కలవరపడిపోయింది . గేదె ఇంట్లోకి వచ్చి సంవత్సరం గిర్రున తిరిగి పోయింది . మళ్ళీ లబ్దిదారులకు  వివిధ కార్పొరేషన్ల  ఆచరణ ప్రణాళికల కింద యూనిట్లు పంచిపెట్టే జాతర మొదలైయింది . ఎంపిడివో  గారు , ఎమ్మార్వో గారు , ఎమ్మెల్యే గారు వస్తున్నారని తెలిసి  గేదెను తీసుకొచ్చి పంచాయితీ ఆఫీస్ ముందు కట్టేసి , అడగాల్సిన నాలుగు మాటలు అడిగేసి , గేదెను వాపస్ ఇచ్చేయాలని సింహాచలం కోరిక

సింహాచలం సభ దగ్గరకు వస్తే రచ్చ రచ్చ అవుతుందని  ఎమ్మెల్యే గారి ముందు పరువు పోతుందని , ఎమ్మెల్యే గారికి మంత్రి గారి ముందు , మంత్రి గారికి ముఖ్య మంత్రి గారి ముందు మాట , పరువు రెండూ జమిలిగా పోతాయని , ఆ ప్రభావం వచ్చే ఎన్నికల్లో ఎమ్మెల్యే గారి సిటు మీద పడుతుందని  సర్పంచ్ గారికీ , ఎంపిడివో , ఎమ్మార్వోలకు  తెగ టెన్షన్ మొదలు అవుతుంది

ఎలాగైనా సింహాచలాన్ని మాట్లాడకుండా చేయాలనీ ప్రయత్నాలు మొదలు పెడతారు . సర్పంచ్ గారి అన్న రేగినాయిడు రాయభారం చేస్తాడు కానీ అది ఫలించదు . అంతకుముందే ఎమ్మెర్వో గారు ఇల్లు , లావెట్రీ , ఇంకా ఇవేనా లోన్లు ఉంటే అవీ ఇప్పిస్తానని  బుజ్జగిస్తారు కానీ  సింహాచలం వినదు . ఎమ్మెల్యే వచ్చేలోగా సింహాచలం సమస్య పరిష్కారం అయిపోవాలి . ఎలా ?

అసలు మనిషిని చూడగానే దెయ్యంలా మీద పడుతోంది . అది నోరు తెరిచిందంటే ఎదర నిలబడే మగాడీ జిల్లాలో ఉండడు  అని అంతకుముందే ఎమ్మార్వో చూసీ చూడగానే సింహాచలం వ్యక్తిత్వ లక్షణాలు అన్నీ పట్టేస్తాడు

చివరి ప్రయత్నంగా మళ్ళీ సింహాచలాన్ని పిలిపిస్తారు . ” నువ్విలా మంకు పట్టు పడితే ఎలా ? పెద్దవాళ్ళు వున్నప్పుడు ఇష్టం వచ్చినట్టు మాట్లాడతా నంటే తప్పు కదా ” అంటారు ఎమ్మార్వో గారు . సింహాచలం భళ్ళున పేలిపోతుంది

” ఎవురండీ పెద్దోళ్ళు వోటెల్క్షన్లప్పుడు డబ్బులిచ్చి మాలీ కావడకుండా పోయినోళ్ళంటారా ? మా కొద్దండి , కితం ఏడాదేనండి మీటింగ్ పెట్టి  పెట్టి గేదెలిచ్చారా ?  ఏటం డయ్యా  గేదెలా? దయ్యలా ?పాల సంగతి దేవుడెరుగు తింటానికి గడ్డేదండి ? మేట్లు మేట్లు  తినెత్తం దండి  ఎంత తింటే అన్ని పాలిత్తాయండి  ఆ జాతులు  మన కాదా పనికి రావండి . తాళ్లెత్తున  ఈడ సుక్క నీళ్లు లేవండి . ఇంగితం లేదేటండి?  సుక్క నీరు లేనికాడ  ఇసుమంటి గేదెలిచ్చి సెట్లు దులిపేసుకున్నారండి?కడుగేటండి ,తౌడేంటండీ  ఎంత తింటే అంత మేతేయ్యాలండి  పుస్కలంగా గడ్డీ నీరూ ఉన్న  కాడ  ఉండాలండయ్యా . దీన్ని తెచ్చుకున్న కాణ్ణించీ మేపడంతో సరిపోయిందండి . నా కొడుకు కూలి కెళ్ళడం మానేసి దీన్ని మేపతన్నాడండి ? ఏడ కెళ్ళి మేపతాడండి ? సుబ్బరంగా ఓ పూటైనా తినేటోళ్ళం . బుద్ధిలేని గవమెంతోడి  దయండి  దయిద్రం పట్టుకుందండి . మెత్త పొలాల్లో ఈ గేదెలేటండి . అసలు గ్యానం  ఉందండి  ఆరికి ? తింటానికి మేత లేక గేదె సచ్చి వూరుకుంటుంది . ఆ ఉసురు కొట్టుద్దండి . మీ గేదెలొద్దు . మీరొద్దండి . గేదెను తెచ్చి ఈడ కట్టేసి అన్నీ అడిగెట్టానండి ? మా సావు మేం  సత్తామ్  గానీ . మీరొద్దు , మీ గేదెలొద్దు ”  అంటుంది

ఎవరు చెప్పినా సింహాచలం వినేట్టు లేదు . సభ రసాభాస కాకుండా సింహాచలం నోరు మూసెయ్యాలి . ఎలా ? అప్పుడు సీనియర్ అసిస్టెంట్ ఒక సలహా చెప్తాడు . సింహాచలం నోరు విప్పకుండా ఉండటానికి , సభ సజావుగా జరగడానికి . అందరూ  తమ తమ బుర్రలను అప్పటికే తెగ వాడి వున్నారు కనుక ఇక ఆలోచించే ఓపిక లేక సీనియర్ అసిస్టెంట్ సలహాకు ఒప్పుకుంటారు . సింహాచలం నోరు విప్పదు . సభ సజావుగా జరుగుతుంది . అందరూ ఊపిరి పీల్చుకుంటారు . మళ్ళీ ఇద్దరు ఎస్సీలు , నలుగురు బీసీలకు  యూనిట్లు పంచిపెడతారు .

సీనియర్ అసిస్టెంట్ ఇచ్చిన సలహా ఏమిటో ఇక్కడ నేను చెప్పను  కానీ కాస్త ఆలోచిస్తే మీకూ అర్ధం అవుతుంది

ఈ కథ  ద్వారా పతంజలి శాస్త్రి గారు మన దారిద్ర్య నిర్మూలనా కార్యక్రమాల మీద , మన పాలసీ మేకర్ల చైతన్య రాహిత్యం మీద  చెప్పలేని చెర్నాకోల దెబ్బలు విసిరాడు . భారత దేశం మొత్తాన్ని ఒకే యూనిట్ గా భావించడం , ఈ దేశ వివిధత్వాన్ని గుర్తించని హ్రస్వ దృష్టిని , పథకాల  రూపకల్పన లో సృజనాత్మకత లేకపోవడాన్ని ఆయన అన్యాపదేశంగా ఎద్దేవా చేస్తాడు . నేను బ్యాంక్ లో పని చేస్తాను అని చెప్పను కదా . మా బ్యాంక్ లో కూడా ఇలాంటి అప్పులు చాలా ఇచ్చాము . ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వ నిబంధన ఏమిటంటే గేదెలు తీసుకునే లబ్ధిదారులు ఆంధ్రప్రదేశ్ లో కాక అటు హర్యానా  నుండి కానీ లేక గుజరాత్ నుండి కానీ కొనాలట . ఆ నిర్ణయం లోని హేతుబద్దతను ప్రశ్నిస్తే వాళ్ళు చెప్పిన జవాబు మరింత నవ్వు తెప్పించింది . లోకల్ గా గేదెలు  కొనవచ్చు అంటే ఎక్కడి గేదెలను అక్కడే కొన్నట్టు చూపించి  సొమ్ము చేసుకుంటారట . అందువలన పశు సంపద  పెరగడం లేదట . అందుకని ఈ నిబంధన విధించారట . వాతావరణ పరిస్థితులను గురించి ప్రశ్నిస్తే  ఘనత వహించిన ఆ అధికారి ఆల్విన్ టాఫ్లెర్  తన ఫ్యూచర్ షాక్ లో ప్రస్తావించిన ట్రాన్సిషన్ పీరియడ్ గురించి చెప్పి ” మరేమీ ఫరవాలేదు . అవి తేలికగానే సర్దుకుంటాయి . ఇరవై నాలుగు గంటలు మా పర్యవేక్షణ ఉంటుంది అన్నాడు . రాజకీయ నాయకుల  ఆలోచనలకు అనుగుణంగా సిద్ధాంతాలు తయారు చేసే మేధావిగణం మనది కానీ వాస్తవ అనుభవం మాత్రం సింహాచలం అనుభవానికి భిన్నంగా లేదు . ఇక్కడి పరిస్థితులకు అవి తట్టుకోలేక చాలా గేదెలు చనిపోయాయి . ఉసురు తగులుతుంది అని సింహాచలం బాధపడింది కానీ అలా గేదెల రుణాలు ఇచ్చే మాకు కానీ , జిల్లా అధికారులకు కానీ చీము కుట్టినట్టు కూడా ఉండదు . మాకు మహా అయితే అప్పులు రాని  బకాయిలుగా మారతాయి  అన్న బెంగ ఉంటుంది

ఈ కథ  చదవడం ఒక అనుభవం . పతంజలి శాస్త్రి గారి ఉపమానాలు , రూపకాలు ఈ కథకి  క్లాసిక స్థాయిని ఇచ్చాయి . మచ్చుకి ఈ ఉదహారణలు చూడండి

” ఎమ్మార్వో గారి బట్టతల పల్చటి నీటి బుగ్గలా వుంది ”

” లచ్చిందేవి అనుకున్న నాలుగు కాళ్ళ గేదె నల్లటి కరువులా తయారయింది ”

” పైన ఫ్యాను తిరుగుతూన్నా వుప్పుకుండల్లా మెరుస్తున్నారు ”

“ముఖం చెమట వేసిన కోపం తో మెరిసిపోతుంది ”

ఈ వాక్యాలన్నీ గొప్ప కవిత్వాత్మ తో మనలని ఆకట్టుకుంటాయి

ఆస్ట్రేలియాలో పుట్టి , హర్యానా లో పెరిగి , ఆంధ్రదేశానికి వచ్చిన ఈ గేదె కథ  మన సృజనాత్మక స్తబ్దత , శూన్య తాత్వికత మీద ఒక పెద్ద సెటైర్ , ఒక వ్యంగ్య విభావరి

కథ  చదివితే నేను అన్న మాట నిజమే అని మీరూ ఒప్పుకుంటారు

*