అమ్మా నాన్నాట

మనం పెరిగి పెద్దవాళ్లమయ్యే కొద్దీ మనలోని ‘మనిషి’ చూపు కనుమరుగై పోతుందేమో అనిపిస్తుంది. అన్నింటికి అహం ముందొచ్చి నిలబడుతుంది. అలా ధ్వంసమౌతున్న కాలంలో సహజత్వపు పారిజాతాలైన పిల్లల బాల్యపు కిటికీలోనుంచి ప్రపంచాన్ని చూసినపుడు అది చాలా కొత్తగా , చాలా తడిగా కనిపిస్తుంది. బహుశా ‘ నేర్చుకోడానికి ఎవరయ్యా నీ ఆదర్శం’ అంటే ‘పిల్లలకు మించి మరెవరై ఉంటారు’ అనాలనిపిస్తుంది.

ఆరు బయట

అరుగు మీద అన్నం తినిపిస్తూ

పిల్లలకు చందమామను చూపించింది అమ్మ

అప్పుడు పిల్లలడిగారు

‘అమ్మా…

చందమామకు అన్నం ఎవరు పెడతార’ని

అమ్మ నవ్వి…

‘భూమి తల్లి పెడుతుందని’ చెప్పింది

పిల్లల అనుమానపు చూపులు విసిరారు

‘భూమికి చేతులు లేవు కదా!’ అన్నారు

మళ్లీ అమ్మ నవ్వి-

మనకు పండ్లు ఎలా వస్తాయ్’ అంది

‘చెట్ల నుంచి అన్నారు’ పిల్లలు

‘చెట్లకు నీళ్లెక్కన్నుంచి వస్తాయ్’ అంది అమ్మ

‘భూమి నుంచి’ అన్నారు పిల్లలు

‘భూమి చెట్లకు నీళ్లిస్తుంది,

మనకు కూరగాయలిస్తుంది

అలాగే చందమామకు కూడా భూమే బువ్వ పెడుతుంది’ అంది అమ్మ.

పిల్లలు అమ్మ వంక వెన్నల చూపులతో చూస్తూ

‘భూమేమైనా చందమామ వాళ్లమ్మనా?’

అని అడిగారు, చిలిపిగా.

అవునర్రా అంది ఆ తల్లి చిరునవ్వుతో.

పిల్లలు నాన్నతో కలిసి సినిమా చూస్తున్నారు

(‘మాతృదేవోభవ’)

సినిమాలో మరికొందరు పిల్లలు

‘అనాదలం’ అనే పదాన్ని పట్టుకున్నారు వీళ్లు

అప్పుడు తెరమీద విషాదం పరుచుకుని ఉంది

‘నాన్నా…

అనాదలంటే ఎవరు?’ అనడిగారు పిల్లలు

కష్టమైనా చెప్పడం తప్పలేదు

కాస్త సున్నితంగా

‘అమ్మా నాన్నా లేని వారని’ అన్నాడు నాన్న

‘అదెట్ల నాన్నా, అమ్మా నాన్నా లేకుంటే

పిల్లలకు అన్నమెవరు పెడతారు?’

అని ఎదురు ప్రశ్న.

‘దేవుడు, అంటే దేవుడులాంటి మనుషులు

చాలా మంచి మనుషులు’ అన్నాడు నాన్న

ఆ మాటల్లో శూన్యముందని తెలుసు అతనికి

కానీ

ఆ శూన్యాన్ని నింపే మరో మార్గం కనిపించలేదు.

పిల్లలందుకున్నారు

‘అయినా సరే పిల్లలకు మాత్రం అమ్మా నాన్నలు ఉండి తీరాల్సిందే’

కరాఖండిగా చెప్పేసారు వాళ్లు.

క్రూరత్వపు పడగ నీడ

ఆ పసి మనసులపై వాలొద్దనుకున్నాడు అతను

బహుశా శూన్యాన్ని వాళ్లలా నింపేసారు కాబోలు!

‘అవును, ఉంటారు.

అమ్మా నాన్న లేకుండా పిల్లలెలా ఉంటారు?

అమ్మా నాన్న అందరికీ ఉంటారు.

అది వొట్టి సినిమా. అంతే’ అన్నాడతను.

పిల్లలు ఆ సినిమా బాగలేదని చూడమన్నారు.

మరుసటి రోజు

ఇంట్లో బొమ్మలతో ఆడుకుంటుంటూ

‘నువ్వు అమ్మ , నేను నాన్న’ అంటూ

‘అమ్మా నాన్న ఆట’ కనిపెట్టారు పిల్లలు.

లేలేత చేతి మునివేళ్ల స్పర్శతో

బొమ్మలు ప్రాణం పోసుకున్నాయి

పిల్లలకేం కావాలో

వాటికి అవేకావాలి అని అలకేస్తున్నాయి

పిల్లలేం ఆడుకుంటారో

అవీ ఆ ఆటలే ఆడుకుంటామని మొండికేస్తున్నాయి

అవి మాట్లాడుతున్నాయి

అవి పాటలాడుతున్నాయి

అప్పుడేమాత్రం ఆట బొమ్మలు కావవి

పిల్లల చేతుల్లో పురుడు పోసుకున్న

అపురూప ప్రాణ సమానులు.

వాటికి ఆలనాపాలన చూస్తున్నారు

అమ్మా, నాన్నల్లా ఆ పిల్లలు.

యుద్ధాల పేరిట, మతాల పేరిట,

రాజ్యాధికారం పేరిట

ఈ భూమిపై అసలు సిసలైన మనుషులైన

పిల్లలను అనాథలను చేస్తున్న

ఈ విద్వంసక, విషాద సమాజంలో

బొమ్మలు మాత్రం అనాథలు కాకపోవడం

ఎంత అదృష్టం!

*

రాయకుండా ఉండనివ్వవు:అనిల్ డానీ

కవిత్వం రాస్తున్న తొలి నాళ్ళలో అమ్మ మొదటి వస్తువు. అమ్మ కళ్ళలో కనబడే ప్రేమని, మనల్ని ఓదార్చే తీరుని, ఎవ్వరికీ చెప్పుకోలేనివి అమ్మ దగ్గర చెప్పుకున్నవి , మనల్ని రాయకుండా ఉండనివ్వవు. అందుకే అమ్మ చాలా కవితల్లో ఒక గొప్ప ప్రతీకాత్మకంగా నిలిచిపోయింది. నాన్న ఒక ధైర్యం , ఒక ఆలోచన, ఒక భయం, ఒక వీపు దెబ్బ, ఒక మెచ్చుకోలు చూపు. అమ్మా నాన్న ఇద్దరిని సమతూకంగా చేసి రాసిన కవిత ఇది. పిల్లల మొదటి ఉపాధ్యాయులు అమ్మా నాన్నలే అన్న మాట ఇందులో అండర్ కరెంట్ గా నడుస్తూ ఉంటుంది.

భూమికి చేతుల్లేవు కదా అన్న దగ్గర poem ఒక మలుపు తీసుకుంది. దాన్ని కొంచం పెంచుకుంటూ రాశారు. బావుంది ప్రయత్నం. ఇంకాస్త crisp గా రాసి ఉండొచ్చు. మనకిష్టం అయిన వ్యక్తుల మీద రాసేప్పుడు కలం, మనసు రెండూ మనమాట వినవు. వాటిని కాస్త అదుపులో ఉంచి రాయాలి,కాస్త దూరం వెళ్ళాక మీరే అలా రాయగలరు. శీర్షిక కూడా మరో ఆలోచన చేస్తే బాగుండేది. వచనం పాలు ఎక్కువైనా కవిత్వపు నడక ఉంది .

*