నగరంలో తెల్లారగట్ట

     కె. శివారెడ్డి గారి కవిత ఇది:

10 నవంబర్ 1990

( కె. శివారెడ్డి గారి ” అజేయం” కవితా సంపుటి    నుంచి )

———————————————————

నగరంలో తెల్లారగట్ట మేల్కొన్న కవికి తన పల్లెటూరు గుర్తుకు రావడం ఈ కవితకు నేపథ్యం. ఈ నేపథ్యమే ఈ కవితకు ఎత్తుగడ అయింది. తను పెరిగిన పల్లెటూరు తెల్లవారుజాము (తెల్లారగట్ట) ప్రపంచం అద్భుతం అనీ, ఈ ప్రపంచం నగరానికి సరిగ్గా వ్యతిరేకం అనీ అనిపించింది కవికి.

ఈ కవిత చాలా భాగం పల్లెటూరు తెల్లవారుజాము ప్రపంచాన్ని చిత్రించింది. ఈ చిత్రణ పల్లెటూరి వాతావరణంలో పుట్టి పెరిగిన వారి మనసులను, ఆ వాతావరణాన్ని ఎరిగిన వారి మనసులను ఆర్ద్రపరిచేది, అలరించేది. ఈ చిత్రణలోని స్వభావోక్తులు, ఉత్ప్రేక్ష ఉపమలు పాఠకులను మిక్కిలి ఆకర్షిస్తాయి. కొన్నిటిని మళ్ళీ చదువుకుందాం.

దేన్నైనా ఉన్నది ఉన్నట్టు వర్ణిస్తే దాన్ని స్వభావోక్తి అంటారని మనకు తెలుసు. ఈ కవితలోని స్వభావోక్తులు పాఠకులను సులభంగా పల్లెటూరి తెల్లారగట్ట ప్రపంచంలోకి ప్రవేశపెడుతున్నాయి.

” నాలుగ్గంటలకే చీకట్లో మెలకువ నీడలు తారట్లాడటం మొదలవుతుంది

చావిళ్ళల్లో చీకట్లో స్పష్టాస్పష్టంగా పశువుల కదలికలు

మేత కొరుకుతున్న శబ్దాలు, మేకు చుట్టూ తిరుగుతున్న సవ్వడులు

దూరంగా బక్కరైతులో జీతగాళ్ళో పశువుల్ని కసురుతూ అదిలిస్తున్న శబ్దాలు “

విషయాన్ని ఉపమానంతో ఊహించడమే కదా ఉత్ప్రేక్ష. ఈ కవితలో – – – ” అక్కడక్కడా ఆకాశం నుంచి వెల్తురుముద్దలు రాల్తున్నట్టు – అవి ఒకదాన్నొకటి అంటుకున్నట్టు కోడికూతల పరంపరలు ” – తెల్లవారుతుండగా కోడి కూస్తుందనేది అందరికీ తెలిసిన విషయమే. పరంపరగా వస్తున్న ఈ కోడికూతలు – అక్కడక్కడా ఆకాశం నుంచి వెల్తురు ముద్దలు రాలుతున్నట్టు, అవి ఒకదాన్నొకటి అంటుకున్నట్టు అనిపించాయి కవికి. ఇదొక సొగసైన ఊహ.

నీటిపొడి లాంటి మంచు, జారిపోతున్న ముసుగులా తెల్లారగట్ట చీకటి, దండకడియం లాంటి చెరువుకట్ట, ఆ కడియంలో ఒక పిచ్చిరాయిలా దేవుడి గుడి – ఇవన్నీ ఆ తెల్లారగట్ట ప్రపంచాన్ని, ఆ పల్లెటూరినీ పాఠకులకు దృశ్యమానం చేస్తున్న, సన్నిహితం చేస్తున్న అభివ్యక్తులు.

ఈ కవిత ప్రారంభంలో ” నగరంలో తెల్లారగట్ట మేల్కొన్నప్పుడు, నాకు పల్లెటూరు ఎందుకు గుర్తుకు రావాలి ” అని ప్రశ్నించుకున్న కవి, ఆ తర్వాతి వాక్యాల్లో సమాధానం చెప్పడం, వాటిని కుండలీకరణంలో ఉంచడం ఒక నిర్మాణ ప్రత్యేకత కాగా, ఆ సమాధానంతో సమాధాన పడక, కవిత ముగింపులో మరింత వివరణను జోడించడం మరో ప్రత్యేకత.

“ఎక్కడో యింకా అడుగుపొరల్లో – అంతరాత్మ అట్టడుగున యింకా

పల్లెటూరి వాడిగానే మిగిలిపోయి ” –

“ఇంకా దృఢంగా నూతనోత్సాహ పోరాటశక్తితో విజృంభించటానికీ,

ఇంకా ఇంకా జీవన లాలిత్యాన్నీ మృదుత్వాన్నీ కాపాడుకుంటానికీ ” – తన పల్లెటూరి బాల్యమే కారణమై ఉంటుందని ఈ కవి విశ్వాసం.

అపుడెపుడో ఆర్కిమెడిస్ ప్లవనసూత్రాన్ని కనుగొన్నప్పుడు ‘ యురేకా ‘ అని బిగ్గరగా పలికి సంబరపడినట్టు అనిపిస్తుంది, ఈ కవి రాసిన ఈ కవిత ముక్తాయింపు వాక్యం చదివినప్పుడు :

“పాతికేళ్ళ తర్వాత నగరంలో తెల్లారగట్ట నిదరలేచి

నే కనుగొన్నా నేనింకా బతికే వున్నానని- బతికే వున్నానని “

కవి బాల్యానికి, పల్లెటూరికి ముడి ఉంది. తన స్మృతుల్లో ఆ బాల్యం, ఆ పల్లెటూరు పదిలంగా వున్నాయి. తనలో పసితనం, జీవన లాలిత్యం, మృదుత్వం పదిలంగా వున్నాయి. ఇవన్నీ తనలో పదిలంగా ఉండటమే తను బతికివున్నానని చెప్పడానికి గుర్తులుగా భావిస్తున్నారు కవి.

*