కొత్త గోపురం చెప్పిన కొత్త చరిత్ర

  మునిరాజ మహేశ్వరం – ఒక భావోద్వేగపూరితమైన తెలుగు కథ. కథా రచయిత డాక్టర్  మనోహర్ కోటకొండ. ఈయన వృత్తిరీత్యా డాక్టర్ అయినప్పటికీ ప్రవృతి రీత్యా మంచి కథలు రాస్తారు. ఈయన కథల్లో మతసామరస్యం, భక్తీ, పేదలపట్ల దయ, నిస్వార్థ సేవ ప్రధాన ఇతివృత్తాలుగా ఉంటాయి.  “మునిరాజ మహేశ్వరం” అనే కథ శ్రీకాళహస్తి ఆలయంలోని రాజగోపురం కూలడం, దాని పునర్నిర్మాణం చుట్టూ తిరిగే కథ.  కానీ స్నేహం, కాలం, భక్తి, మానవ సంబంధాలను కేంద్రంగా చేసుకుని నడుస్తుంది ఈ కథ.  2010లో జరిగిన రాజగోపురం కూలడం (వాస్తవ సంఘటన)ను ఆధారంగా తీసుకుని, కల్పితమైన కథ.

కథాంశం 2010 మే 26 నుంచి ప్రారంభమై, 2017 జనవరి వరకు విస్తరిస్తుంది. శ్రీకాళహస్తి ఆలయంలోని రాజగోపురం చుట్టూ కథ నడుస్తుంది. ముఖ్య పాత్రలు మునిరాజు (ఒక భిక్షుకుడైన భక్తుడు) కరీంసాయిబు (దువ్వెనలు చెక్కి అమ్ముకునే ముస్లిం) మధ్య స్నేహం కేంద్ర బిందువు. గోపురం కూలడం, దాని వెనుకున్న నిర్లక్ష్యం, పునర్నిర్మాణం కాలచక్రంలో కొత్త గోపురం ముందు కొత్త చరిత్రను లిఖిస్తుంది. కథలో భక్తి, స్నేహం, సాంస్కృతిక నిర్మాణాలపట్ల మానవ నిర్లక్ష్యం చిత్రించబడ్డాయి. ఒక భావోద్వేగపు మలుపుతో కథ ముగుస్తుంది. మొత్తంగా ఇది ఒక ట్రాజిక్-హోప్‌ఫుల్ నరేటివ్ కథ. కథాంశం లీనియర్ కాకుండా సైక్లిక్ గా ( కాలచక్రం వలే) ఉండడం కథకు బలాన్ని ఇచ్చింది .

పాత్రలచిత్రణ ఈ కథ బలం. కథలో పాత్రలు జీవంతో ఉండి, వాస్తవికంగా చిత్రించబడ్డాయి. అవి సమాజంలోని వివిధ వర్గాలను ప్రతిబింబిస్తాయి. మునిరాజు ఇందులో  కేంద్ర పాత్ర.  ఒక భిక్షుకుడైన శివభక్తుడు. అతను గోపురాన్ని తన “రాజ్యం”గా భావిస్తాడు. ఈ పాత్ర భక్తికి, స్నేహానికి ప్రతీక. ఇతని సంభాషణలు (ఉదా., శివతత్వాలు పాడటం) భావోద్వేగానికి గురిచేస్తాయి. ఇతను కాలం మార్పులకు సంవేదనశీలుడు. కథలో ఇతను ట్రాజిక్ హీరో. కరీంసాయిబు ఒక ముస్లిం. దువ్వెనలను చెక్కే కళాకారుడు. ఇతని స్నేహం మునిరాజుతో మతాతీతమైనది. యితడు పాటల ప్రేమికుడు. బాగా పాడతాడు. సాధారణ జీవితంలో సంతోషంగా ఉండడం అతని బలం.  కథ ముగింపులో అతని దిగులు, ఆశలు మన హృదయాన్ని తాకుతాయి.

ఆయన చెక్కిన దువ్వెన్లను చూసి “ఢిల్లీకొచ్చేయి సాయిబూ అక్కడ డబ్బే.. డబ్బు” అని ఎవరో పిలిస్తే, చిరునవ్వు నవ్వి “ఏముండాదాడ? మా సొర్ణముఖి వుండాదా? రాజగోపురముండాదా?మా మునిరాజసామి ఉండాడా? వోళ్లు యాడుంటే అదే సొర్గం. ఆ డిల్లీలూ, ఆ డబ్బులూ నాకొద్దులే అబయా!” అనేసి, సమాధానం కోసం ఎదురు చూడకుండా పనిచేసుకుంటూ పాటలు పాడుతా ఉంటాడు.

“ఇది వాళ్ళ రాజ్జిమే గానీ మాదిగాదు నాయనా. ఒక పిట్టన్నా వాలిందా? ఒక కోతన్నా దుంకిందా? ఆ రాజ్జెంలో. ఒక్క బిచ్చాలసామి కన్నా యింత నీడ ఉండాదేమో జూడు? ఇంతేసి లావుకమ్ములు అడ్డంగా బిగించినారు. గేట్లు పెట్టినారు. బీగాలేసి బీదాబిక్కిని అడుగుబెట్టనీకుండా జేసినారు. ఇది మాదెట్టా అయింది అబయా? ఎంత దుడ్లు సెలవుజేసి యింత లావన, యింతెత్తున కట్టినారు సరేనయ్యా.. దాంట్లో శివయ్య కొలువుదిగాల గదా నాయినా? ఇది మా రాజ్జిమే అయ్యుంటే మా మునిరాజ వొచ్చుండడా ఈడికి ?”. అంటూ గోపురం పునర్నిర్మాణం అయిన తరువాత అది అందరిది ఎలా కాకుండా పోయిందో ఆవేదనతో చెబుతాడు.

మరో పాత్ర మహేశ్వర్. ఇతడొక టీవీ రిపోర్టర్. ఈ పాత్ర వర్తమానానికి ప్రతీక. సమాజపు మార్పును సూచిస్తుంది. అతను గోపురం కూలడాన్ని టీవీలో లైవ్ కవర్ చేస్తాడు. ముగింపులో సాయిబుతో అనుబంధం ఏర్పడుతుంది. సిద్దయ్య, నాగరాజు వంటి పాత్రలు సహాయక పాత్రలుగా ఉండి కథకు బలాన్ని ఇస్తాయి. ఈ కథలోని పాత్రలు స్టీరియోటైప్ పాత్రలు కాదు. ముఖ్యంగా మునిరాజు, సాయిబుల మధ్య స్నేహం కథకు జీవం పోసింది.

ఈ కథ అనేక పొరలుగా ఉంది. ఇందులో ప్రధానంగా నాలుగు పొరలు కనిపిస్తాయి.  కాలం స్థిరమా? అస్థిరమా? అనే ప్రశ్నలతో మొదలై, గోపురం కూలడం ద్వారా కాలచక్రాన్ని చూపిస్తుంది. “కాలమే గోపురమై, గోపురమే కాలమై” అనే వాక్యాలు కేంద్రబిందువు. మునిరాజు(హిందూ), కరీంసాయిబు (ముస్లిం) వీరి మధ్య స్నేహం మతాతీతమైనది. ఇది సమాజంలో ఐక్యతను ప్రోత్సహిస్తుంది. శివభక్తి, తత్వాలు, పాటలు కథను భక్తిరసంతో నింపుతాయి. సిద్దయ్య ద్వారా శివతత్వం వివరణలు తాత్విక గాఢతని  ఇస్తాయి. గోపురం కూలడానికి మానవ నిర్లక్ష్యం కారణం. ఇది సాంస్కృతిక వారసత్వ రక్షణ అవసరం గురించి చెబుతుంది.

      మాండలికంలో ఉన్న కొన్నిసంభాషణలు(ఉదా.,”అబయా”,”సాయిబు”)   సహజంగా, భావోద్వేగంగా వున్నాయి. కవితాత్మక శైలి (ఉదా., “గోపురం తల ఊపుతూ నవ్వింది”) చదువరిని ఆకట్టుకొంటుంది. ఉపయోగించిన మెటాఫర్లు కూడా గొప్పగా ఉన్నాయి. ( గోపురం హిమశిఖరం వలే) ఆమడ దూరం నుంచి చూసినా విభూతి కొండలా తెల్లగా మిలమిలా మెరుస్తూ కాళహస్తికి వచ్చేవారికి కైలాసానికి దారి చూపే హిమశిఖరం.) ఇందులో స్నేహం హృదయానికి హత్తుకొనే విధంగా చిత్రించారు. ముగింపు ఆశ్చర్యకరంగా, ఆలోచనాత్మకం గా ఉంది. శ్రీకాళహస్తి ఆలయం, శివభక్తి, పాటలు తెలుగు సంస్కృతిని ప్రతిబింబిస్తాయి. సాంస్కృతిక వారసత్వ నిర్మాణాల పట్ల నిర్లక్ష్యం విడనాడాలని కథ చెబుతోంది. ఒక వాస్తవ సంఘటనకు సృజనాత్మకమైన కల్పనను జోడించి రచయిత ఒక మంచి కథను సృష్టించాడు.

అయితే కథ మధ్య భాగం నెమ్మదిగా సాగుతుంది. కథను కొంత సంక్షిప్తం చేసిఉంటే బావుండేది. ఈ కథ ఒక అద్భుతమైన సాహిత్య రచన. తెలుగు సాహిత్య ప్రేమికులకు, భక్తి కథలు ఇష్టపడేవారికి, చరిత్ర-ఫిక్షన్ చదివేవారికి బాగా నచ్చుతుంది. భావోద్వేగ ప్రభావం అద్భుతం. ఇలాంటి కథలు మరిన్ని రావాలి, ఎందుకంటే అవి సమాజానికి మేలు చేస్తాయి. రచయిత భావుకత, సామాజిక దృక్పథం మెచ్చుకోదగినవి. ఇది పాఠకుడి హృదయాన్ని తాకే కథ అనడంలో అతిశయోక్తి లేదు.

*