ఒక నల్ల పియానో బయోపిక్!

గడిచిన కాలాన ఒక జాతి మీద మరొక జాతి, ఒక వ్యవస్థ మీద మరొక వ్యవస్థ తమ ఆదిపత్యం కోసమో,తమ జాతి ఉత్కృష్టతను కాపాడు కోవడానికో జరిపిన అమానవీయమైన మారణహోమాలకు ఏదో ఒక దశలో తల నేలకు వంచి క్షమాపణ చెప్పాయి. తమ పాపాలను క్షమించమని వినమ్రంగా ప్రాధేయ పడ్డాయి. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా జరిగిన అనేక మారణ హోమాలకు కారణం అయిన సమాజాలు తమ నిష్కృతి ని వెలిబుచ్చాయి. కానీ ఏకలవ్యుడు,శంభూకుని మొదలు కంచక చర్ల కోటేశు, మంథని మధుకర్ దాకా నడిచి వచ్చిన నెత్తుటి గాయాలకు క్షమాపణ ఇంకా బాకీ నే ఉంది.  తీర్చాల్సింది బాకీలు వడ్డీలు కాదు. అన్నీ అందులోనే ఉన్నాయి. కులం వలసవాద నిర్మాణం ఈ దేశం లోకి వలసవాదం వచ్చాకే కుల తీవ్రత బయట ప్రపంచానికి తెలిసింది అనే గిరీశాలూ మన చుట్టూ ఉన్నారు.

మూతికి ముంత ముడ్డికి తాటాకు కట్టిన గణచరిత్ర అమానుష మూలాలు ఆర్య జాతిలో ఉన్నాయి. అడుగు అడుగు కూ ఆ తీవ్రతలో హెచ్చుతగ్గులు ఉండొచ్చు కానీ ఇటీవల విడుదల అయిన గ్రీన్ బుక్ అనే సినిమా చూసాకా వివక్ష    ఎక్కడయినా ఒకటే అని అర్ధం అయ్యింది.

అరవై డెబ్బై ఏళ్ల కింద “డోనాల్డ్ వాల్ బ్రిడ్జి శిర్లె” అనే నల్ల జాతి సంగీత కారుని బ్రతుకు చిత్రం ఇది . ఒక నాటి  ప్రపంచ ప్రసిద్ద జాజ్ పియానిస్ట్ పట్ల నాటి అమెరికా తెల్లజాతి సమాజం అడుగడుగునా చేసిన అవమాన గాయాలలోతు కొలవడానికి మనిషి కనిపెట్టిన భాష సరిపోదు. ఇదేప్పుడో వెయ్యేళ్ళ కింద గడిచిన చరిత్ర కాదు కేవలం వందేళ్ళ కింద సమీప గతం. ఒక బీద కుటుంబం లో పురుడు పోసుకున్న ఆ సంగీత కెరటం వెనక దాగిన సునామీలు కొద్దిగా మాత్రం తెర మీద చూడగలం.  డోనాల్డ్ నాడు అమెరికా అంతా తన ప్రదర్శన ఇస్తూ తన్నులు,గుద్దులు,ఆకలి,అవమానాలు పంటి బిగువున భరిస్తూ కేవలం కళను మాత్రమె నమ్ముకొని ప్రపంచ వ్యాప్తంగా  తన సంగీత ఘరానాను నిలుపుకున్నాడు. తాను ప్రదర్శన ఇస్తున్న హోటల్ లో తినడానికి, కనీసం టాయిలెట్ కూడా వాడడానికి నిరాకరించ బడ్డ ఒక మట్టిమనిషి కన్నీటి ప్రయాణాన్ని నిలువెత్తు తెరమీద ఇప్పుడు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా పలువురి దృష్టిని ఆకర్షించింది..

గ్రీన్ బుక్ అంటే వందేళ్ళ కింద అమెరికా సమాజం పందొమ్మిది వందల ముప్పై, అరవై ల మధ్య లో నల్లజాతి సమాజానికి విధించిన నియమ నిబంధన తో కూడిన రూల్ బుక్ లాంటిది. ఒక రకంగా మన మనుస్మృతి లాంటిది. నువ్వు ఎక్కడ పడుకోవాలి ఎక్కడ తినాలి ఏ మార్గం లో ప్రయాణం చేయాలి ఎవరితో కలవాలి ఎవరితో కలవకూడదో వివరించే ఒక నియంత్రిత కళ్ళెం లాంటిది. పుట్టు మచ్చలు ఎక్కడయినా ఉంటాయి. అవి శరీరం మీద ఉంటె ఆ మచ్చుకు ఒక గుర్తింపు కానీ కొన్ని మచ్చలు కొందరి నుదిటి మీద బలవంతంగా పొడవబడతాయి అవి కులం రూపం లో మతం రూపంలో మన నుదిటి మీద బలవంతంగా గీయబడతాయి అలా  నల్లజాతి సమాజం మీద గీసిన పుట్టు మచ్చ గ్రీన్ బుక్. అది నల్ల  జాతి వారి నుదిటిన గీయబడిన ఒక నియంత్రిత రేఖ. నీ పుట్టుక ఉనికి అస్తిత్వం ఆ పుస్తకం లో గీసిన గీతలకు అనుగుణంగా ఉండాలి అది ధిక్కరిస్తే నీకక్కడ చోటు లేదు.

అమెరికన్ సమాజం లో పియానో లేదా ఎటువంటి సంగీత కార్యక్రమాల లో నల్లవారికి ప్రవేశం లేదు ఒకరిద్దరు వచ్చినా వారి బ్రతుకుని పణంగా పెట్టి ఆ సాహస వంతమైన పని చేయాలి. కొన్ని పరిమితులకు లోబడి నువ్వు ఆడాలి పాడాలి. అత్యంత ప్రజాస్వామిక మైన దేశంగా పేరు మోస్తున్న అమెరికా ప్రజాస్వామిక నెత్తుటి చారిక ఈ సినిమా నేపధ్యం. అటు వంటి దేశం లో ఒక గాయకులు  కళాకారులు   భౌతిక దాడులకు సిద్దపడి మాత్రమే నువ్వు పాడాలి ఆడాలి.  అటువంటి సంక్షుభిత కాలం లో డోనాల్డ్ శిర్లె  అత్యంత వివక్ష ఉన్న అమెరికా దక్షిణాది సాహస యాత్రకు బయలుదేరాడు.

డోనాల్డ్ వాల్ బ్రిడ్జి శిర్లె పందొమ్మిది వందల ఇరవై ఏడున ఒక మత ప్రచారకుడి కొడుకు, తల్లి స్టెల్లా టీచర్. డోనాల్డ్ కు తొమ్మిది ఏళ్ళు ఉండగానే ఆమె దూరం అయ్యింది. పుట్టుకతోనే అంటే చర్చి లో మూడో ఏట నే  మౌత్ ఆర్గాన్, ఒక రకంగా ఆయన బాల్యం పియానో మెట్ల మీద నడిచింది. తల్లి లేని శిర్లె ను పాట అనునయించింది. వాషింగ్టన్ విశ్వవిద్యాలయం లో సంగీతం చదువు కున్న అతను జాజ్ పియానో మీద వలసవాద వివక్షను జయించాడు. ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అభిమానులను సంపాదించుకున్నాడు. నిజాయితీ గా చెప్పాలి అంటే ఈ సినిమా చూసాక నే డోనాల్డ్ కన్నీటి కథ తెలిసింది.

డోనాల్డ్ శిర్లె ప్రదర్శనలు ఇచ్చే  నాటికి నల్ల జాతి వాళ్ళకు సమానమైన హక్కులు లేవు . బహిరంగ ప్రదేశాల లో ప్రవేశం లేదు. టోనీ అనే ఒక ఇటాలియన్ అమెరికన్ డ్రైవర్ సహాయం తన సహాయకుడిగా పెట్టుకొని. ‘గ్రీన్ బుక్’ నిర్దేశిత ప్రాంతాల ద్వారా తన ప్రయానాన్ని కొనసాగించాడు. తాను నడయాడిన ప్రతి చోటా వేలాది మందిని తన పియానో మాధుర్యం లో అమెరికా దక్షిణ భాగం లో అన్ని రాష్ట్రాలూ తిరిగాడు. హోటల్ లో సర్వర్ల మొదలు ఈవెంట్ మేనేజర్ల దాకా నిలువెత్తు అహంకారపు వివక్షల మధ్య అవమానాలను ను మూటేసుకొని తిరిగాడు ఎన్నో సార్లు భౌతిక దాడులు అరెస్ట్ లు పోలీసుల వేధింపుల మధ్య నడిచిన వివక్షల పాట అది.

ఈ సినిమాలో డోనాల్డ్ కి సహాయకుడు డ్రైవర్ టోనీ  (ఇతని కొడుకు సినిమా కథ సహా రచయిత) టోనీ  ఆవేశం, విచిత్ర అలవాట్ల షెర్లీ మెతకతనం రెండూ భిన్నంగా ఉంటాయి ఎన్ని వైరుధ్యాలు ఉన్నా డోనాల్డ్, టోనీ చేసిన సాహస యాత్ర గ్రీన్ బుక్ నేపధ్యం.

ఈ సినిమా డోనాల్డ్ కుటుంబ సభ్యుల అనుమతి లేకుండా తీసారు అని ఒక విమర్శ కూడా ఉంది.కొందరు డోనాల్డ్, టోనీ స్నేహం గురించి సినిమా వక్రీకరించారని అన్నారు. అంతే కాకుండా డోనాల్డ్ సెక్సువాలిటి (ఒక సన్నివేశం లో అతను ఇంకొక తెల్ల వ్యక్తితో అభ్యంతర కరంగా పట్టుబడ్డారు అని అరెస్ట్ చేసి చిత్రహింసలు పెట్టి లాకప్ లో వేస్తారు.

ఈ సినిమా లో డోనాల్డ్ పాత్రలో మహర్షల్ అలీ నటన అద్భుతం. నిన్న ఆస్కార్ ఉత్తమ సహాయ నటుడు గా కూడా గెలిచాడు.  ఆ అవార్డ్ డోనాల్డ్ అనుభవించిన వివక్ష ముందు గడ్డి పోచ కన్నా తక్కువే.కానీ ఒక జీవిత చరిత్ర  అనుసరణ సినిమా గా తీసే క్రమం లో అక్కడి సమాజం అనుసరణ పరిశోధన లో మనవాళ్ళు లేశ్యం అంత కూడా ఎందుకు చూపరు అని నా బాధ?

చరిత్రలో తమ ప్రభావాన్ని ఉనికినీ కోల్పోయినప్పుడు రాజకీయ లక్ష్యాల కోసం సినిమాలు తీస్తే ‘మహా నాయకుడు’ ‘కథానాయకుడు’ లాంటి డబ్బా సినిమాలు వస్తాయి. ఒక కల్లోల కాలం లో ఒక జాతి అనుభవించిన క్షోభను తెర మీద అక్షరీకరిస్తే గ్రీన్ బుక్, అంబేద్కర్ లాంటి సినిమాలు వస్తాయి.అది అర్ధం చేసుకునే ఔదార్యం మన తెలుగు సమాజానికి ఇంకో వందేళ్ళకు కూడా అబ్బదు అని చెప్పగలను.

ఇప్పుడు ప్రపంచం బయోపిక్ ల చుట్టూ పరిభ్రమిస్తోంది. అయిన వారి బ్రతుకులు ‘మహానటి’ గా, కాని వారి బ్రతుకులు ‘డర్టీ పిక్చర్లు’ గా సిగ్గులేకుండా వెండి తెరమీద బరితెగించి ఆడుతున్నాయి. పిట్ట గూడు లాంటి విగ్గు పెట్టి, దొడ్డికాళ్లు దూడ పెదవులు లోటాలో కంకర రాళ్ళు మోగిస్తే వచ్చే శబ్దం లా వాచకం ఉన్న వాడు  ఊపు కుంటూ ఇంత పొట్ట ముందుకేసి మనవరాలి వయసున్న పద్దెనిమిది ఏళ్ళ పడుచు పిల్ల బుగ్గల మీద చిటికెన వేలుతో కామపు చెమటను చిలకరిస్తూ  చిలక కొట్టుడు కొట్టిన జుగుప్స తెరమీద చూపిస్తూ ఆ పసి మనసుల మీద మరో అత్యాచారం చేస్తూ కాసుల వ్యాపారం చేస్తున్నారు.

పందొమ్మిది వందల నలభై యాభై లలో తాత  గుఱ్ఱం  జాషువాని కవితా పఠనానికి పిలిచి సంపన్న కవులంతా ఇంట్లో తింటూ, ఇంటి బయట విస్తరి వేసి అన్నం పెడ్డను విసిరేసిన కవుల భజన వర్తమాన ఆధునిక, విప్లవ సంఘాలూ చేస్తుంటే భాద కలగదా ? ఆనాడు ఇంట్లో తిన్న కవుల మనవలు, మనవరాళ్ళు వాళ్ళ దాయాదులు మా తాత సమాధి మీద తల పెట్టి క్షమాపణ అడగడం నేరం మాత్రం కాదు.  జాషువా, డోనాల్డ్ వాల్ బ్రిడ్జి శిర్లె పాతికేళ్ళు అటూ ఇటుగా పుట్టారు. ఒకరు అమెరికాలో మరొకరు తెలుగు నాట ఒకే వివక్షను అనుభవించారు. హాలీవుడ్ డోనాల్డ్ కు చేసిన అవమానానికి సాగిల పడి లెంపలు వేసుకుంది. ఇక్కడ ఇంకా పిచ్చుక గూడు విగ్గు వికట్ట హాసం చేస్తోంది.

వీలుంటే  “గ్రీన్ బుక్” సినిమా చూడండి. ఒక బయోపిక్ ఎలా తీయాలో మన బాలరాజులకు చెప్పండి.

*

photo credit: Universal